Inleiding
Financiële herstructurering van Nederlandse bv’s kan op diverse manieren plaatsvinden. In deze blog worden twee informele routes besproken: het maken van individuele afspraken met de belangrijkste belanghebbenden en het sluiten van een vrijwillig of onderhands crediteurenakkoord. Beide routes zijn relevant voor ondernemingen die financiële problemen willen voorkomen of willen oplossen zonder direct een formele insolventieprocedure te starten.
Individuele afspraken met de belangrijkste belanghebbenden
In herstructureringssituaties is het vaak mogelijk om bij buitengerechtelijke insolventieprocedures individuele afspraken te maken met cruciale stakeholders zoals banken, leveranciers en aandeelhouders. Dit vereist maatwerk en onderhandeling, waarbij de belangen van de onderneming en haar crediteuren zorgvuldig moeten worden afgewogen.
Bij herfinanciering – vaak één van de belangrijkste buitengerechtelijke herstructureringsmogelijkheden – is het van belang niet alleen de ‘huisbank’ te benaderen, maar ook om na te gaan of een aanvullende of nieuwe financiering bij een andere bank of financier kan worden aangetrokken. Verstrekt een derde aanvullende financiering, dan moeten de voorwaarden van de eerste financier scherp in het oog worden gehouden om tegenstrijdigheden of zelfs opeising door de eerste financier te voorkomen.
Verder is van belang dat banken, ook bij herfinanciering, een zorgplicht jegens hun cliënten hebben. Dit is recent bevestigd door de Hoge Raad. In deze blog over bancaire financiering en zorgplicht ga ik in op deze uitspraak. Daaruit volgt, kort gezegd, dat de bank zich ervan moet vergewissen dat de ondernemer zich bewust is van relevante ontwikkelingen en risico’s die de bedrijfsvoering kunnen beïnvloeden.
In geval van financiële moeilijkheden kunnen de aandeelhouders worden benaderd om te bekijken of zij bereid en in staat zijn om financieel of anderszins bij te springen. Belangrijke leveranciers kunnen bij een dreigend faillissement bereid zijn om, ondanks betalingsachterstand, door te gaan met leveringen, maar dan onder aanvullende afspraken.
Individuele afspraken kunnen betrekking hebben op uitstel van betaling, aanpassing van voorwaarden, verlenging van loop- of betalingstermijn of het verstrekken van zekerheden. Het succes van deze route hangt af van het vertrouwen tussen partijen en de bereidheid om samen tot een oplossing te komen.
Het vrijwillig crediteurenakkoord
Een vrijwillig akkoord houdt in dat de vennootschap haar crediteuren een voorstel doet tot gedeeltelijke betaling van hun vorderingen, vaak tegen finale kwijting. Dit akkoord is niet-bindend voor alle crediteuren, tenzij iedereen instemt. Het succes hangt af van het overtuigen van een voldoende grote groep crediteuren, waarbij de belastingdienst vaak bijzondere aandacht behoeft. In de praktijk wordt dit vaak toegepast bij dreigende insolventie, waarbij het alternatief – faillissement – minder aantrekkelijk is voor de schuldeisers.
De rechtspraak erkent het belang van vrijwillige akkoorden, maar benadrukt dat dwang slechts mogelijk is via wettelijke procedures zoals de WHOA en dat partijen contractsvrijheid hebben om al dan niet in te stemmen met een vrijwillig akkoord. Slechts in zeer uitzonderlijke situaties, zoals misbruik van recht of strijd met de redelijkheid en billijkheid, kan geprobeerd worden om, meestal via een kort geding, instemming van een onwillige crediteur met een akkoord toch af te dwingen. Vrijwillige akkoorden zijn vooral geschikt als er sprake is van een beperkte groep crediteuren en voldoende draagvlak.
Juridische aandachtspunten
Bij het sluiten van individuele afspraken en vrijwillige akkoorden is het van belang om alle afspraken goed te documenteren en te zorgen voor transparantie richting alle betrokkenen. Voorkom dat bepaalde crediteuren worden bevoordeeld ten opzichte van anderen, om latere geschillen te voorkomen.
Conclusie
Individuele afspraken en vrijwillige crediteurenakkoorden bieden ondernemingen flexibiliteit en maatwerk bij herstructurering. Deskundige begeleiding en heldere communicatie zijn essentieel voor een succesvolle uitkomst.
Houd onze website en LinkedIn-pagina in de gaten voor het vervolg van deze blogreeks!
